काचेचे प्रयोगसामग्री

क्वार्टझ काचेचे प्रयोगशाळा साहित्यामध्ये अत्यंत कमी उष्णता विस्तार गुणांक, उच्च तापमान प्रतिरोधकता, उत्कृष्ट रासायनिक स्थिरता, श्रेष्ठ विद्युत इन्सुलेशन, कमी व स्थिर अल्ट्रासोनिक विलंब गुणधर्म, सर्वोत्तम अल्ट्राव्हायोलेट स्पेक्ट्रल प्रसारण क्षमता, तसेच दृश्यमान आणि जवळच्या इन्फ्रारेड स्पेक्ट्रल प्रसारण क्षमता आहे. तसेच हे सामान्य काचेच्या तुलनेत श्रेष्ठ यांत्रिक गुणधर्म देखील दर्शवते.

काचेपासून बनलेल्या उपकरणांना काच लॅबवेअर म्हणतात. प्रयोगशाळांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर काच लॅबवेअरचा वापर केला जातो कारण काचेमध्ये उच्च रासायनिक स्थिरता, उष्मीय स्थिरता, चांगली पारदर्शकता, निश्चित यांत्रिक शक्ती आणि चांगली इन्सुलेशन क्षमता असते. काचेच्या उत्कृष्ट गुणधर्मांचा फायदा घेऊन बनवलेले काच लॅबवेअर विविध प्रयोगशाळांमध्ये रसायनशास्त्र प्रयोगशाळा, वैद्यकीय चाचणी प्रयोगशाळा, जैविक प्रयोगशाळा, वैज्ञानिक संशोधन प्रयोगशाळा आणि शैक्षणिक प्रयोगशाळांमध्ये व्यापकपणे वापरले जातात. काच लॅबवेअरमध्ये चांगली रासायनिक स्थिरता असते, परंतु ती पूर्णपणे क्षरणाला प्रतिरोधक नसते; तर, क्षरणाची पातळी निश्चित मानकांना पूर्ण करते. अतिसूक्ष्म विश्लेषणामध्ये लक्षात ठेवण्याचा एक मुद्दा म्हणजे काचेच्या क्षरणामुळे अतिसूक्ष्म आयन्स द्रावणात प्रवेश करतात आणि द्रावणातील काच पृष्ठभागावर अधिशोषित झालेल्या विश्लेषण करण्यायोग्य आयन्सचे उदासीनीकरण होते. HF आम्ल हे काचेवर तीव्र क्षरण करते, त्यामुळे HF आम्लाशी संबंधित प्रयोग काचेच्या सामग्रीसह करता येत नाहीत. क्षारीय द्रावणे, विशेषतः सांद्रित किंवा गरम द्रावणे, काचेवर स्पष्ट क्षरण करतात. जर क्षारीय द्रावण साठवण्यासाठी वापरलेले काच लॅबवेअर हे जमिनीच्या काचेचे उपकरण असेल, तर जमिनीची काच एकमेकांना चिकटून जाईल आणि उघडता येणार नाही. त्यामुळे काचेचे पात्र क्षारीय द्रावणे दीर्घकाळ साठवू शकत नाही.

क्वार्टज काचेच्या प्रयोगशाळा साहित्याचे वर्गीकरण:
1.वाहून नेणे आणि बंद करण्याची उपकरणे, जसे की काचेचे जॉइंट्स, इंटरफेस, वाल्व्ह, प्लग, पाईप आणि रॉड इत्यादी.

2.कंटेनर, उदाहरणार्थ डिश, बाटल्या, बिकर, फ्लास्क, ट्रॉफ, टेस्ट ट्यूब इत्यादी.

3.मूलभूत क्रियाशील उपकरणे आणि उपकरणे. मूलभूत क्रियाकलापांमध्ये शोषण, वाळवणे, विस्थापन, संघनन, भिन्नीकरण, बाष्पीभवन, निष्कर्षण, शुद्धीकरण, निस्यंदन, द्रव वेगळे करणे, मिसळणे, तुकडे करणे, अपकेंद्रीकरण, वायू निर्मिती, क्रोमॅटोग्राफी, दहन, दहन विश्लेषण इत्यादी समाविष्ट आहेत.

4.मापन उपकरणे, जसे की प्रवाह, विशिष्ट गुरुत्व, दाब, तापमान, पृष्ठभाग तणाव आणि इतर मापन उपकरणे, तसेच मापन वाडके, थेंब घालण्याचे उपकरण, पिपेट, सिरिंज इत्यादी.

5.भौतिक मापन उपकरणे, जसे की रंग, प्रकाश, घनता, विद्युत पॅरामीटर, फेज बदल, रेडियोधर्मिता, आणविक वजन, सांद्रता, कण आकार इत्यादीच्या चाचणीसाठी.

६. रासायनिक घटक आणि संयुगे निर्धारण यंत्रे, जसे की आर्सेनिक, कार्बन डायऑक्साइड, मूल घटक विश्लेषण, कार्यात्मक गट विश्लेषण, धातू घटक, गंधक, हॅलोजन आणि पाणी निर्धारण यंत्रे इत्यादी.

७. पदार्थ चाचणी यंत्रे, जसे की वातावरण, विस्फोटके, वायू, धातू आणि खनिजे, खनिज तेल, इमारती साहित्य, जल गुणवत्ता इत्यादी मोजण्यासाठी वापरणारी यंत्रे.

८. अन्न, औषध आणि जैविक विश्लेषण यंत्रे, जसे की अन्न विश्लेषण, रक्त विश्लेषण, सूक्ष्मजीव संवर्धन, सूक्ष्मदर्शक यंत्राचे उपकरणे, सीरम आणि लसीकरण चाचण्या, मूत्र चाचण्या आणि इतर विश्लेषण यंत्रे

क्वार्ट्झ काचेच्या प्रयोगशाळा साहित्याची सामान्य धुण्याची पावले

प्रयोगादरम्यान विविध प्रकारचे क्वार्ट्झ काचेचे प्रयोगशाळा साहित्य वापरले जाते. हे क्वार्ट्झ काचेचे प्रयोगशाळा साहित्य स्वच्छ आहे की नाही याचा प्रयोगाच्या निकालांच्या अचूकतेवर थेट परिणाम होईल. त्यामुळे प्रयोगापूर्वी क्वार्ट्झ काचेचे प्रयोगशाळा साहित्य चांगल्या प्रकारे स्वच्छ करणे आवश्यक आहे.

सामान्य क्वार्ट्झ काचेच्या प्रयोगशाळा सामग्रीसाठी, जसे की बिकर, फ्लास्क, शंक्वाकृती फ्लास्क, परीक्षण नलिका आणि मापन सिलिंडर, बाहेरून आतपर्यंत पाण्याने ब्रशचा उपयोग करून स्वच्छ केले जाऊ शकते. हे पाण्यात विरघळणार्‍या पदार्थांना, काही अघुलनशील पदार्थ आणि धूळ काढून टाकू शकते. जर तेथे तेलकट डाग किंवा इतर कार्बनिक पदार्थ असतील, तर त्यांना स्करच पावडर, साबण पावडर किंवा डिटर्जंटने धुता येते. स्करच पावडर किंवा डिटर्जंटमध्ये ब्रश बुडवून घासून स्वच्छ करा, नंतर नळाच्या पाण्याने चांगले धुवा आणि अखेरीस तयार केलेल्या पाण्याने किंवा डिआयनायझड पाण्याने आतील भिंतीवर २ ते ३ वेळा धुवा. स्वच्छ केलेल्या क्वार्ट्झ काचेच्या प्रयोगशाळा सामग्रीच्या आतील भिंतीवर पाणी समानरित्या पसरले पाहिजे, पाण्याचे धार नसावेत आणि पाण्याचे थेंब चिकटून राहू नयेत. कार्बनिक प्रयोगांमध्ये जमिनीवरील काचेच्या क्वार्ट्झ काचेच्या सामग्रीचा वापर अक्सर केला जातो. स्वच्छ करताना जमिनीवरील जोडणीचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे आणि स्वच्छ करणार्‍या एजंटच्या जागी डिटर्जंटचा वापर टाळावा.

बुरशीने स्वच्छ करणे कठीण असलेल्या किंवा बुरशीने पूर्णपणे स्वच्छ करता येत नसलेल्या क्वार्ट्झ काचेच्या प्रयोगशाळा साहित्यासाठी, जसे की ब्युरेट्स, मोजणी कसने, पिपेट, इत्यादी, सामान्यतः साबण ओतला किंवा कंटेनरमध्ये ओढला जातो आणि काही वेळ भिजत ठेवला जातो. नंतर, कंटेनरमधील साबण साठवणुकीसाठी बाटलीमध्ये ओतला जातो आणि नंतर नळाचे पाणी आणि डी-आयओनाइज्ड पाण्याने धुवा.

वाळूचा कोर ग्लास फिल्टर वापरानंतर ताबडतोब स्वच्छ करणे आवश्यक आहे. फिल्टर वाळूच्या कोरमध्ये उरलेल्या विविध अवक्षेपांसाठी, योग्य साबण वापरून प्रथम वाळूच्या कोरच्या पृष्ठभागावरील घन अवक्षेप विरघळवला पाहिजे. नंतर, साबणाच्या रिकाम्या वाढीसह वाळूच्या कोरमधील अवशेष अवक्षेप पुन्हा पुन्हा काढून टाकला पाहिजे. त्यानंतर, ते डिस्टिल्ड पाण्याने धुवून 110℃ तापमानावर वाळवले पाहिजे आणि धूळ रोखणार्‍या कॅबिनेटमध्ये ठेवले पाहिजे.

कठीण घाण स्वच्छ करण्यासाठी 2 धुण्याच्या पद्धती

स्फटिक आणि अवक्षेपांची धुणे: सोडियम हायड्रॉक्साईड किंवा पोटॅशियम हायड्रॉक्साईड हवेतील कार्बन डायऑक्साईड शोषून कार्बोनेट बनवतात, किंवा तांब्याचे किंवा लोह हायड्रॉक्साईडचे अवक्षेप असतील तर, त्यांना अनेक दिवस पाण्यात भिजवून नंतर पाण्यात विरघळणार्‍या पदार्थांच्या निर्मितीसाठी मंद आम्लाने धुतले जाऊ शकते, आणि शेवटी पाण्याने धुवा. जर कार्बनिक पदार्थांचे अवक्षेप असतील तर उकळलेल्या कार्बनिक द्रावकांनी किंवा सोडियम हायड्रॉक्साईड द्रावणाने धुऊ शकतात.

अवशेष अमलगमची धुणे: पारा काही धातूंसोबत धातू मिश्र धातू (अमलगम) बनवतो आणि काळे डाग बनवून काचेच्या भिंतीला चिकटतो. अमलगमला आयतनानुसार 10% नायट्रिक आम्ल द्रावणात विरघळवून नंतर पाण्याने धुऊन टाकता येते.

ओलसर तेल, चरबी आणि रंगाची धुणे: अमोनिया पाणी किंवा क्लोरोफॉर्म वापरून धुऊ शकता. अपरिपक्व चरबीला कार्बनिक द्रावकांनी धुतले जाऊ शकते. माणसाचे तेल गरम साबणाच्या पाण्याने धुऊ शकतात. गुळगुळीत तेल गरम सोडियम हायड्रॉक्साईड द्रावणात भिजवून धुतले जाऊ शकते.

डाग स्वच्छ करणे: काचेवरील पांढरे डाग हे दीर्घकाळ अल्कधर्मी साठवणूक आणि अल्कधर्मीयांमुळे होणारे संक्षोभन यामुळे तयार होतात. काचेवर चिकटलेले पिवळसर तपकिरी दगडी डाग हायड्रोक्लोरिक ऍसिड द्रावणाने धुता येतात. शिंका अॅसिटेटच्या विद्युत विच्छेदनादरम्यान निर्माण होणारा तुरळक पदार्थ अॅसिटिक ऍसिडने धुता येतो. तपकिरी मॅगनीज डायऑक्साईड डाग फेरस सल्फेट, हायड्रोक्लोरिक ऍसिड किंवा ऑक्झॅलिक ऍसिड द्रावणाने धुता येतात. काचेवरील शाईचे डाग सोडा किंवा सोडियम हायड्रॉक्साईड द्रावणाने धुता येतात.

रौप्य मीठ डागांचे धुणे: सिल्व्हर क्लोराईड आणि सिल्व्हर ब्रोमाईड डागांसाठी सोडियम थायओसल्फेट द्रावणाचा वापर करा. सिल्व्हर मिररसाठी गरम पातळ नायट्रिक ऍसिड द्रावणाचा वापर करा, ज्यामुळे सिल्व्हर नायट्रेट तयार होईल जे पाण्यात सहज विरघळते आणि स्वच्छ करता येते.